قطعا یکی از عواملی که در پیشبرد و موفقیت اهداف یک سازمان تاثیر چشمگیری دارد، نظم و انضباط شخصی هر یک از اعضاء و کارمندان آن است. بنابراین تاخیر کارمندان ، هر چند کم و کوتاه، می‌تواند در دراز مدت نتایج مخربی در روند طبیعی کسب و کار مورد نظر داشته باشد. از این رو، به موقع رسیدن کارمندان به محل کار، از جمله مواردی است که مدیران و مسئولان یک سازمان درباره آن حساسیت و الزام دارند تا جایی که در صورت مشاهده تاخیر از کارمندان، معمولا با کارمند خاطی برخورد می‌کنند و مجازاتی مانند کسر حقوق یا در مواقعی اخراج را اعمال خواهند کرد.
با این حال، ممکن است برای هر کارمندی در مواقعی برای رسیدن به محل کار، تاخیر داشته باشد که همین مورد ممکن است تا حدود زیادی در کاهش میزان حقوق دریافتی کارمند تاثیر بگذارد زیرا در ابتدا اینطور به نظر می‌رسد که شخص، تنها 5 دقیقه تاخیر در روز داشته است اما جمع همین دقایق کم، در ماه به دو الی سه ساعت می‌رسد که نتیجه این محاسبه علاوه بر کسر حقوق، موجب بروز اختلاف و ناراحتی میان کارمند و کارفرما می‌شود. از این رو به موقع نرسیدن می‌تواند برای یک کارمند جریمه‌های ناراحت کننده‌ای داشته باشد که در مواقعی منجر به اخراج و خدشه دار شدن سوابق او نیز می‌شود. پیرو این مطالب، در این مقاله از وبسایت رسمی وحید حاجی زاده، قصد داریم تعجیل، غیبت، جریمه و همچنین نحوه محاسبه جریمه تاخیر کارمندان را تحلیل و بررسی کنیم. با ما همراه باشید.
همچنین بخوانید: اضافه کار در قانون کار | قانون اداره کار در مورد اضافه کاری به چه صورت است؟
منظور از زمان تاخیر در محل کار چیست؟
گاهی ممکن است فرد بنا به دلایلی نظیر؛ ترافیک، گرفتاری، بیماری و سایر مسائل شخصی نتواند زودتر از زمان تعیین شده به محل کار خود برسد. در این صورت، هر چقدر هم که مدت زمان تاخیر کم و ناچیز باشد، باز هم از دیدگاه مدیر و مسئول مربوطه تاخیری جدی محسوب می‌شود. هر سازمانی با توجه به ساز و کاری که دارد اهداف مشخصی را در نظر می‌گیرد که قصد دارد تا مدت زمان معینی رسیدن به این اهداف را عملی کند. بنابراین تاخیر هر چند جزئی کارمندان آن سازمان، می‌تواند تاثیرات نامطلوبی در رسیدن به آن اهداف داشته باشد.
از این رو علت تاخیر کارمندان ، هر چیزی که باشد، برای یک کارفرما در بیشتر مواقع به هیچ وجه قابل توجیه نیست و عدم حضور و یا دیر رسیدن غیر موجه یک کارمند می‌تواند علاوه بر اینکه کسر از حقوق و مزایای او را در پی دارد، موجب اختلاف میان او کارفرما نیز شود که اگر این کدورت و ناراحتی ادامه پیدا کند، مطمئنا در نهایت منجر به اخراج کارمند خواهد شد.
چه مواردی شامل غیبت و عدم حضور موجه کارمند می‌شود؟
غیبت و عدم حضور به موقع در محل کار یکی از موارد مهم انضباطی قانون کار است که مصوباتی برای آن در نظر گرفته شده است و در صورت تاخیر یا عدم حضور در محل کار، مشمول تمامی کارمندان خواهد شد. البته در این خصوص استثنا نیز وجود دارد که بدین شرح است:
- مواردی نظیر فوت پدر، مادر، همسر و فرزندان؛
- تولد فرزند؛
- بیمار شدن کارمند که توسط سازمان تامین اجتماعی تایید شده باشد؛
- فوت خواهر و برادر؛
- احضار به مراجع قضایی.
توجه داشته باشید که درباره تمامی موارد فوق، لازم است که کارمند مدیریت مربوطه را مطلع کند تا در صورت موجه بودن توسط مسئول مربوطه تایید و در صورت نبودن، تخلف شخص از طریق کمیته انضباطی قانون کار پیگیری خواهد شد. این نوع مرخصی‌ها در ماده 73 قانون کار تعریف شده است. نکته دارای اهمیت این است که این نوع مرخصی با مرخصی استحقاقی کارمندان متفاوت خواهد بود.
منظور از تاخیر غیر موجه در قانون کار چیست؟
غیبت غیر موجه زمانی اتفاق می‌افتد که شخص کاملا به اراده و اختیار خود در محل کار حاضر نشده باشد. در غیراینصورت طبق بند “ژ” ماده 124 قانون استخدامی کشوری مصوب 1345 غیبت موجه است و موجه بودن آن طبق تبصره ماده 65 این قانون محرز شده باشد.
جریمه تاخیر کارمندان مطابق قانون کار چقدر است؟
طبق تبصره 2 ماده 27 قانون کار، کلیه کارمندان تابع قانون کار باید مطابق قوانین داخلی محل کار خود و آیین نامه انضباطی، حضور و غیاب داشته باشند که در غیر این صورت، کارفرما این اجازه را دارد که علاوه بر پرداخت حق سنوات، حقوق و دیگر مزایای یک 1 ماه کارمند، قرارداد خود را با او فسخ کند که البته در این مورد، باید شورای عالی کار نیز موافق باشد. همچنین لازم به ذکر است که اگر در حین محاسبه کاری فرد، زمان معین شده برای حضور او در محل کار تکمیل شود، مدت تعجیل و تاخیر کارمند از اضافه کاری او کسر می‌شود. علاوه بر این مورد، توجه داشته باشید که به تعطیلات رسمی و روزهای جمعه، که در واقع تمامی ساعات آن جزئی از اضافه کاری فرد است جریمه تعلق نمی‌گیرد.
همچنین قانون کار برای جریمه تاخیر کارمندان، در صورتی که به طور مداوم و غیر موجه باشد، جریمهای مصوب کرده که به صورت 4 روش ارائه می‌شود.
- علاوه بر اخطار کتبی در پرونده کارمند، پرداخت نکردن دستمزد و مزایا به نسبت روزهای عدم حضور، غیبت و تعطیلات هفتگی او؛
- فارغ از توبیخ کتبی و درج در پرونده فرد مورد نظر، عدم پرداخت حقوق و مزایای مدت عدم حضور و تعطیلات هفتگی متناسب با روزهای حضور نداشتن؛
- علاوه بر اینکه به فرد اخطاری کتبی داده و همچنین در پرونده کمیته درج می‌شود، مطابق با روزهای غیبت، به تعطیلات هفتگی و روزهای عدم حضور او حقوق و مزایا تعلق نیز نمی‌گیرد؛
- پیشنهاد اخراج به مسئول مربوطه.
همچنین بخوانید: نحوه محاسبه مرخصی در قانون کار | انواع مرخصی در قانون
نحوه محاسبه تاخیر کارمندان
کسر کار معمولا به دلیل مواردی مانند تاخیر در ورود، تعجیل در خروج و یا عدم حضور بدون اجازه در محل کار صورت می‌گیرد که در هر شرکت یا سازمانی متناسب با قوانین و ضوابط مرسوم در آن اعمال می‌شود. به عنوان مثال، ممکن است چارچوب سازمانی بدین شکل باشد که اگر شخصی 10 دقیقه تاخیر داشته باشد، این میزان با توجه به قوانین آن شرکت معادل 20 دقیقه تاخیر حساب شود که این محاسبه در واقع در مقدار حقوق دریافتی شخص به شدت تاثیر گذار خواهد بود. لازم به ذکر است که کسر کار در دیگر مزایای شخص نظیر، حق سنوات، عیدی و پاداش نیز موثر است.
بنابراین محاسبه تاخیر کارمندان در وهله اول مطابق با قوانین رایج در هر سازمانی انجام می‌شود اما با این حال، به طور کلی بدین شکل است که در صورت تاخیر داشتن کارمند مدت زمان حضور او در محل کار، از ساعت شروع کار کم می‌شود که نتیجه به دست آمده در واقع میزان تاخیر او را نشان می‌دهد.
بهترین راه برای محاسبه جریمه تاخیر پرسنل
بهترین راه برای محاسبه جریمه تاخیر پرسنل بی تردید، استفاده از نرم افزار حضور و غیاب است. اما آیا محاسبه جریمه تاخیر پرسنل تنها کارایی نرم افزار های حضور و غیاب است؟
خیر. فراموش نکنید که علاوه بر محاسبه جریمه ، کنترل تردد و ورود و خروج دقیق کارمندان، محاسبه دقیق کارکرد پرسنل، اضافه کاری و میزان کسری کار، امکان محاسبه دستمزد پرسنل و حقوق کارمندان نیز با نرم افزار حضور و غیاب به سهولت امکان پذیر است. حذف محاسبات دستی، پیشگیری از خطای انسانی و سرعت بخشیدن به روند کاری از ویژگی های دیگر استفاده از نرم افزار حضور و غیاب است.